چکیده رساله:
مقدمه و هدف: مفهوم «ارزش» در برنامه¬ریزی مسکن شهری، از جمله مفاهیم اعتباری و برساختی است که در صورت هماهنگی با روح حاکم بر جامعه اسلامی، می¬تواند زمینه¬ساز تعامل منافع حاصل از الگوی توسعه مسکن شهری با منافع بهره¬وران آن¬ها باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم ارزش در برنامه¬ریزی مسکن شهر تبریز مطابق با فرهنگ و اندیشه اسلامی، انجام شده¬است
.
روش اجرای پژوهش: پژوهش با رهیافت واقع¬گرایی اسلامی مبتنی بر دیدگاه ارزش¬شناسی علامه طباطبایی و با تأکید بر نظریه اعتباریات ایشان و با استفاده از راهبرد پژوهش پس¬کاوی، انجام شده است. از آنجا که بسیاری از ویژگی¬های تبیین¬کننده ارزش¬ مسکن شهری در بازار بطور مستقیم مورد دادو ستد قرار نمی¬گیرند، به منظور کمی-سازی ارزش¬ها، از مبانی اولیه مدل هدانیک بهره برده¬شده¬است. بدین¬صورت که ضمن بررسی تطبیقی مدل با دیدگاه علامه، شاخص¬های ارزش مسکن شهری شناسایی و مدل تبیینی در شهر تبریز (در قالب سه نمونه شهرک رشدیه، کوی اشکان و مجتمع چمران) مورد آزمون قرار گرفتند. تحلیل همبستگی و رگرسیونی (به شیوه خطی و شبه¬لگاریتمی)، در محیط نرم¬افزار
spss22، در همین راستا، اجرا شد
.
یافته ها و نوآوری پژوهش: یافته¬های پژوهش نشان می¬دهند که مقوله «ساختاری- فیزیکی» بنا در کنار مقوله «محیطی» مربوط به دسترسی به کاربری¬ها، بیشترین قدرت تبیین¬کنندگی متغیر ارزش مسکن شهری تبریز را دارا هستند. همچنین به نظر می¬رسد که حتی در نمونه¬های کاملاً برنامه¬ریزی یافته در شهر تبریز (شهرک رشدیه)، کلیه مقولات موثر ارزش¬بخش مسکن شهری، پوشش داده نمی¬شوند
.
نتیجهگیری: با عنایت به اینکه بومی¬بودن الگوی توسعه مسکن، در محور ارزش¬های حاکم بر جامعه، تحقق خواهد یافت و ارزش یک مقوله فرهنگی است، ضرورت دارد تا شناسایی ارزش¬ها در هر جامعه، روی دهد و برنامه¬ریزی مسکن شهری براساس آن هدایت شود؛ در این صورت خواهد بود که شهرها در بازنمایی فرهنگ اسلامی، موفق خواهند شد
.
واژگان کلیدی: مفهوم ارزش، برنامهریزی مسکن شهری ، اندیشه اسلامي، شهر تبریز